Köken: Türkiye

Osmanlı İmparatorluğu döneminde gayri Müslümler tarafından yetiştirildiği bu nedenle isminin o dönemde gayri Müslümlerden alınan bir çeşit tarım vergisi anlamına gelen “İspenç” kelimesinden türediği düşünülmektedir. Ayrıca Mersin ilinin Mut ilçesi yakınlarında yer alan M.S. V. Yüzyıla ait Dağ Pazarı Kilisesinin taban mozaiklerinde İspenç tavuğu figürleri bulunmaktadır.

Genel Görünüm:

• Küçük, minyatür ve dik bir vücut duruşuna sahiptir.
• Sakal ve Yanak tüyleri belirgin ve birbirlerinden ayırt edilebilir.
• Paça tüyleri bol ve sık olmak üzere inciği tamamen kapatır.
• Her bir ayakta 5 parmak bulunur. Sakal epiteli (wattle/küpe) yok denecek kadar küçüktür.
• Canlı ve hareketli bir ırktır, horozları agresif mizaçlıdır.

İSPENÇ Irkına Özgü Özellikler¹

Horoz

Göğüs kafesi (Gövde): Göğüs kemiği kısa, göğüs kafesi yuvarlak ve geniştir. Genel vücut duruşu ise diktir.

Boyun: Orta uzunlukta olup az kavislidir. Boyun tüyleri (yeleleri) omuzlara kadar uzun ve sakal tüylerine kadar uzanabilir.

Sırt: Uzun boyun tüyleri sebebiyle sırt oldukça kısa görünümlü ve kavisli bir görünüme sahiptir

Omuzlar: Omuz aralığı geniş ve omuz yuvarlak görünümde  

Kanatlar: Orta uzunlukta, bedene yakın ancak yapışık değil ve kanat

uçları biraz aşağı taşınımlıdır. Kanatlar tamamen aşağı doğru, vücuda dik olarak taşınmamalıdır. Kanat ucunda ekstra parmak yapısı gözlenebilir.

Eyer: Geniş ve eyer tüyleri gelişmiş

Kuyruk: Sağlam geniş bir yapıda, sık görünümlü ana kuyruk tüyleri yüksek ve dik taşınır görünümde, orak tüyleri uzun ve ana kuyruk tüy köklerini örtme eğiliminde eğimlidir.

Göğüs: Vücut kitlesine oranla oldukça geniş, dolgun ve yuvarlak görünümlüdür. Dik duruşlu bir görünümdedir.

Karın: Geniş ve dolgun yapıda ve tamamen sık tüylerle kaplıdır.

Kafa: Orta büyüklükte, kafatası geniş olup iyi yuvarlatılmış bir biçimde ve kısa yapıdadır.

Yüz: Epitel doku oranı az, daha çok tüylerle kaplı, canlı bir ifadeye sahiptir.

İbik: Nispeten kaba noktalı ve yüksek gül ibik tipine sahiptir. İbik papillaları belirgin, ayrık ve yüksek görünümlüdür. İbik basık değildir ve kafa tasının arkasına doğru uzanma görünümünde değildir.

Sakal (wattle) (Küpe): Sakal tüyleri içine gömülmüştür. Gelişmemiş bir yapı sergilemektedir.

Kulak lobları: Yanak tüylerinin altında kalmıştır ve çok belirgin değildir.

Kulak lobu rengi kırmızıdır.

Gözler: Yüze oranla oldukça iri gözlere sahiptir. Gözler canlı bir yapıda olup koyu turuncu ve tonlarındadır.

Gaga: Orta uzunlukta, güçlü ve hafif kavisli yapıdadır. Gaga ile ayak deri rengi uyumlu olmalıdır (Bknz Çizelge 1).

Uyluk: Kısa ve güçlü, eklem bölgesinden arkaya doğru uzanan kılıç tüyleri bulunur.

Ayaklar: Ayak bilekleri ortalamanın biraz altında, sık tüylerle tamamen kaplıdır. Ayak deri rengi gaga rengi ile uyumlu olmalıdır.

Parmaklar: Her bir ayakta 5 parmak bulunur. Parmaklar yapışık olmamalı, birbirinden ayırt edilebilmelidir. Orta parmak ve dış parmakların üzeri tüylerle kaplıdır. Diğer parmaklar üzerinde zorunlu olmamakla birlikte tüylenme gözlenebilir.

Tüyler: Sık ve yoğun bir tüy yapısına sahiptir. Yele ve eyer tüyleri uzundur.

Tavuk

Cinsiyetin etkilediği karakterler dışında vücut yapısı olarak horoz ile aynı özellikleri taşımaktadır.

Horoza göre yanak ve sakal tüyleri daha belirgindir.

Boyun tüyleri horoza göre daha kısa ve dolayısıyla sırt daha belirgindir.

Kuyruk horoza göre daha kısa ve daha alçak görünümlüdür.

Eyer tüyleri horoza göre daha kısa ancak yine de kuyruk köklerini iyi kapatır bir görünümdedir.

Ciddi Kusurlar:

• Dar, uzun ve sivri göğüs kafesi, dar ve düz göğüs
• Çok iri vücut yapısı, fazla uzun ve düz sırt düzlemi,
• Eksik kılıç tüyleri
• Eksik paça tüyleri
• Orta parmakta eksik tüy oluşumu
• Eksik parmak sayısı
• 4. ve 5. parmakların yapışıklığı ve parmak ayrımının olmayışı
• Fazla kalın ve yayılmış kuyruk
• Yanak ve sakal gelişmemiş olması
• İri ve çok belirgin sakal epiteli (küpe)
• İri ve çok belirgin kulak lobu
• Yüzün tamamen yumuşak epitel ile kaplı olması

İbik için ciddi kusurlar:

Basık, yapışık, kafatası arkasına kadar uzun uzanan ibik [İbik kafatası alanı içerisinde kalmalı kafatası uç noktası (oksipital kemik) sınırlarını geçmemeli], papillaları belirgin olmayan düz ibik ciddi kusur olarak belirtilmiştir.

Renk Varyasyonları:

Yarışmalara katılan İspençler EE tarafından kabul gören 17 renk kategorisinde değerlendirmeye alınacaktır. Siyah, Beyaz, Buff, Blue, Gold, Splash, Kahve Rengi, Al (Kırımızı), Buff Mottled (Sarı Karyağdı), Black Mottled (Siyah Karyağdı), Brown Mottled (Kahverengi Karyağdı), Blue Mottled, Gold Mottled (Altın Karyağdı), Patridge (Keklik deseni), Porselen, Mille Fleur, Isabel.

Horoz Canlı Ağırlığı (25 hf yaş): 700 g.

Tavuk Canlı Ağırlığı (25 hf yaş): 550 g.

Kuluçka Civciv Ağırlığı: 24 g

Yumurta Ağırlığı: 30 gram

Yumurta Rengi: Krem rengi

Horoz Bilezik Boyutu: 15mm

Tavuk Bilezik Boyutu: 14mm